ECB geeft zichzelf een voorzet

De Europese Centrale Bank (ECB) verwacht dat de voedselprijzen dit jaar verder stijgen, valt te lezen in het jongste maandbulletin van de centrale bank.

Het is volgens de bank onzeker of de voedselproductie snel genoeg kan groeien om aan de toenemende vraag te voldoen. Zoals ik uitvoerig beschreven heb in mijn boek Het Inflatiespook, neemt de vraag naar voedsel vooral in opkomende landen toe, omdat de welvaart er hard stijgt. De economische groei in China bedroeg vorig jaar, het crisisjaar in de wereldeconomie nota bene,  10 procent.

De komende jaren zal dat niet anders zijn, niet alleen in China maar ook andere opkomende landen. Met als gevolg dat de vraag naar voedsel zal blijven stijgen. Bekijken we een en ander door de verrekijker, dus het komend decennium, dan zien we nog een kracht opdoemen die de vraag naar voedsel zal aanjagen: bevolkingsgroei.

Kortom, de vraag naar voedsel blijft structureel sterk toenemen terwijl het aanbod daar structureel achter zal blijven.

Dat zal de inflatie in de hele wereld aanjagen. Voor de centrale banken betekent dat dat ze niet meer geloofwaardig vol kunnen houden dat de hogere inflatie, veroorzaakt door stijgende voedsel- en energieprijzen, iets tijdelijks is. Het is veel meer een structurele ontwikkeling.

Dat, op zijn beurt, betekent niets anders dan dat de centrale banken nu moeten handelen om erger te voorkomen.

Natuurlijk, dat zou vooral de zwakke eurolanden zoals Griekenland, Spanje, Portugal en Ierland slecht uitkomen. Maar laten we niet vergeten dat bij de oprichting van de ECB de centrale bank als taak heeft gekregen zorgen voor lage inflatie, niet beleid afstemmen op een paar zwakke landen.

Het is geruststellend te horen dat enkele bestuursleden van de ECB openlijk hinten op een strenger monetair beleid in de nabije toekomst. Het losse monetaire beleid moet op tijd worden losgelaten, waarschuwde de Italiaanse ECB-bestuurder Lorenzo Bini Smaghi onlangs. Door te lang vast te houden aan het buitengewoon soepele beleid kan de basis worden gelegd voor toekomstige onevenwichtigheden, zei hij tijdens een toespraak in Milaan.

Het wordt wel spannend om te zien of die woorden uitmonden in daden. Hoewel de centrale bank op papier onafhankelijk is, moet ze dat in moeilijke tijden, lees nu, laten zien.

Door in het jongste maandbericht aandacht te schenken aan voedselprijzen en de conclusie te trekken dat de stijging ervan structureel is, geeft de centrale bank zichzelf een voorzet om de bal straks in te koppen. Ik denk dat dit soort berichten bedoeld zijn geesten rijp te maken voor het onvermijdelijke: dat de ECB de rente zal gaan verhogen. Misschien zelfs later dit jaar.

Nauwelijks te merken prijsverhogingen

Zoals regelmatige bezoekers van dit blog weten, heb ik in het verleden veel aandacht besteed aan het verschil tussen de officiële inflatiecijfers en de werkelijke prijsstijgingen. Om herhalingen te voorkomen verwijs ik de lezer naar dit en dit stuk. In mijn boek Het inflatiespook – waarom de inflatie in Nederland zal toeslaan en hoe u uw vermogen kunt beschermen heb ik een heel hoofdstuk gewijd aan het genoemde verschil.

Maar er is nog een manier waarop de inflatie in werkelijkheid veel hoger kan zijn zonder dan de officiële inflatiecijfers dat weergeven. Neem een voorbeeld uit een artikel dat ik onlangs tegenkwam.

Walmart, een grote winkelketen in de VS, haalde onlangs zijn ‘Great Value’ (prijs 9,98 dollar voor een pak van ongeveer 1,1 kilo) koffie uit de schapen. Twee weken later was dezelfde koffie weer verkrijgbaar. De verpakking was nu alleen ongeveer 960 gram en de nieuwe prijs bedraagt 10,48 dollar. Bovendien is de koffie van mindere kwaliteit (van 'Premium Columbian' Decaffeinated nu '100% Classic Decaf').

Walmart is geen uitzondering. Kraft Foods (bekend van onder meer Toblerone en Philadelphia) heeft onlangs in de VS het gewicht van zijn vetvrije kaas verlaagd, terwijl de prijs gelijk is gebleven, meldt persbureau Reuters. Dat komt neer op een behoorlijke, maar veel minder opvallende, prijsverhoging. Prijsverhoging die overigens onder de radar van de officiële inflatiecijfers blijft. Reuters noemt nog enkele voorbeelden hiervan.

Maar dat zijn de Verenigde Staten, kan iemand tegenwerpen.

Maakt u zich geen illusies, ook in Nederland gebeurt dat. Althans, dat is ook in Nederland in het verleden vaak gebeurd (met waspoeder bijvoorbeeld) en ik heb geen enkele reden aan te nemen dat dat niet meer gebeurt. Vandaar een oproep aan u, de lezer: komt u voorbeelden ervan in Nederland tegen, laat het me alstublieft weten, u kunt me mailen op edin@inflatiekomteraan.nl

Oorlog tegen inflatie begonnen

Vandaag is het bestuur van de Europese Centrale Bank (ECB) voor het eerst dit jaar bijeen geweest (morgen of zaterdag verschijnt hier een uitgebreider stuk naar aanleiding daarover). Van de ECB kun je veel dingen verwachten, maar geen verrassingen. Hoe anders is dat in bijvoorbeeld Zuid-Korea.

De centrale bank van dat land verhoogde vandaag (donderdag) onverwacht de officiële rente (van 2,5 naar 2,75 procent) en maakte ook nog een reeks maatregelen bekend, alles met als doel de snel stijgende inflatie te beteugelen.

Daarmee zijn de eerste schoten gelost door de centrale bank in wat de Koreaanse president vorige week de oorlog tegen inflatie heeft genoemd.

De centrale bank verwacht dat de inflatie dit jaar zal uitkomen op 3,5 procent. Veel analisten menen echter dat dat een te optimistische verwachting is en dat de geldontwaarding zal uitkomen op ongeveer 4 procent.

Dat zijn pas loonstijgingen!

De minimumlonen in de Chinese hoofdstad Peking zijn per 1 januari dit jaar omhoog gegaan. En niet zo een beetje ook, maar met maar liefst 21 procent. Het is de tweede verhoging ervan in slechts iets meer dan een half jaar (in juni steeg het minimumloon al met 20 procent).

Sterker nog, elke Chinese provincie heeft verhogingen van minimumlonen aangekondigd voor dit jaar. De laagste aangekondigde stijging ervan bedraagt 12 procent, meldt de Britse krant Financial Times.

Daarmee proberen de lokale autoriteiten sociale onrusten te voorkomen. De kans daarop neemt toe nu de voedselprijzen de pan uit rijzen en daardoor de inflatie in China, maar ook heel Azië en Latijns Amerika, hard stijgt.

Die maatregelen zullen ons in het Westen ook raken. Tenzij u het afgelopen decennium op een andere planeet hebt doorgebracht weet u dat wij heel veel, en steeds meer, spullen in China kopen. Zij kunnen het nou eenmaal veel goedkoper maken dan wij.

Maar door de gestegen grondstoffenprijzen komen steeds meer Chinese bedrijven klem te zitten. De kosten die zij namelijk moeten maken die TVs, computers, speelgoed en t-shirts te maken die wij willen hebben, nemen snel toe. Zeker nu de lonen verder stijgen. Het zijn namelijk niet alleen de minimumlonen die oplopen. De verhogingen daarvan volgen slechts een grotere trend, namelijk dat alle lonen flink stijgen (stijgingen van 40 of 60 procent zijn geen uitzondering). Financial Times geeft als voorbeeld een grote Chinese pizzabezorger. De topman van dat bedrijf zei dat hij onlangs de lonen met 60 procent moest verhogen alleen om te zorgen dat er uberhaupt mensen op gesprek komen voor een baan.

Steeds meer bedrijven komen zo in de knel te zitten dat ze de prijzen van hun goederen en diensten moeten verhogen om de gestegen en stijgende kosten op te vangen. Dat zal de inflatie in China verder aanwakkeren en uiteindelijk ook bij ons verder aanjagen, via hogere importprijzen (zeker als de euro, door de grote problemen in de eurozone, de komende tijd minder waard wordt. Daardoor worden alle spullen die we uit China halen extra duurder voor ons).

Alweer een voedselcrisis

Het is weer zo ver. In de intro van mijn boek Het inflatiespook – waarom de inflatie in Nederland zal toeslaan en hoe u uw vermogen kunt beschermen schreef ik over menselijke drama's in 2008 en 2009, toen de voedselprijzen enorm stegen. Mensen die doodgetrapt waren in winkels, achter slot en grendel terechtkwamen omdat ze uit pure noodzaak brood gingen stelen om hun kinderen eten te geven, betogingen, en gevechten met politie.

Onlangs is bekend geworden dat de voedselprijzen inmiddels duurder zijn dan toen. De komende tijd zullen die prijzen waarschijnlijk nog verder stijgen, waarschuwt de Food and Agriculture Organization van de Verenigde Naties. Nieuwe sociale onrusten waren dus een kwestie van tijd. Het eerste bericht daarover is binnen.

In Algerije liepen eerder deze week door de straten van de hoofdstad talloze demonstranten die overheidsgebouwen in brand staken en luidkeels riepen ‘geef ons suiker’(dank aan een paar lezers van deze blog die mij verschillende links hebben gestuurd naar berichten hierover). Een dealership van Renault is in brand gestoken, samen met nog een paar gebouwen. Er vlogen stenen richting de vele politieagenten die op straten te vinden zijn om de proberen de orde te herstellen.

De Amerikaanse ambassade heeft de Amerikanen gewaarschuwd voorzichtig te zijn en grote mensenmassa’s te mijden wanneer ze in Algerije zijn.

Helaas is dit bericht waarschijnlijk het begin van meer sociale onrusten over de hele wereld doordat de voedselprijzen door het dak gaan. Zo bewaken veel boeren in Indonesië hun velden dag en nacht, om te voorkomen dat dieven er met hun graan, chilipepers of maïs ervandoor gaan.

De G-20 (twintig belangrijkste economieën ter wereld) organiseert spoedbijeenkomsten met als enige agendapunt: hoe een voedselprijscrisis te voorkomen. De Franse president Nicholas Sarkozy schijnt de Wereldbank gevraagd te hebben met spoed een onderzoek uit te voeren naar de gevolgen van de stijgende voedselprijzen op economieën.

Veel landen nemen al maatregelen. China zoekt het in bevriezing van sommige prijzen (een beleid dat, zoals de geschiedenis heel vaak aangetoond heeft, gedoemd is te mislukken, de handel verplaatst zich naar de zwarte markt en de prijzen daar stijgen gewoon door), Bangladesh koopt met spoed extra rijst in om de noodvoorraden aan te vullen, andere landen in Azië doen hetzelfde met graan.

De centrale banken van China, Zuid-Korea, Brazilië en Peru, om slechts enkele voorbeelden te noemen, verhogen de officiële rente en proberen zo de inflatie af te remmen. Afremmen, omdat het ze niet zal lukken die te voorkomen. Daarvoor zijn veel sterkere renteverhogingen nodig, maar dat doen die landen niet omdat ze daarmee de economische groei in gevaar zouden brengen en via die weg sociale onrusten veroorzaken.

Het komt erop neer dat de inflatie door al die dingen vertraagd maar niet voorkomen wordt. En dus dat die langzaam maar zeker verder zal doorsijpelen naar het Westen. Verder, omdat dat al aan de gang is. In Nederland, Duitsland, Spanje, de eurozone als geheel en Groot-Brittannië neemt de geldontwaarding al enige maanden toe.

Inflatie stijgt naar 1,9 procent

Hierbij alleen het ANP-bericht over het laatste inflatiecijfer in Nederland bij gebrek aan tijd vandaag. Morgen verschijnen er nieuwe stukken op inflatieblog.nl

DEN HAAG - De inflatie is in december gestegen naar 1,9 procent, het hoogste inflatiecijfer sinds maart 2009. In november was de inflatie nog 1,6 procent. Dit blijkt uit donderdag gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

De toegenomen geldontwaarding komt vooral door de gestegen benzineprijzen. In december waren autobrandstoffen 13,4 procent duurder dan een jaar eerder.

In november was de prijsstijging op jaarbasis nog 7,9 procent. Ook de prijsontwikkeling van kleding en hogere beltarieven had een opwaarts effect op de inflatie.

Gemiddeld over het hele jaar 2010 was de inflatie 1,3 procent. Dat is iets hoger dan de 1,2 procent van 2009.

Pomp

De toename kwam vooral door de gestegen prijzen van autobrandstoffen. Het jaargemiddelde van de prijs aan de pomp was hoger dan ooit. Elektriciteit en gas daarentegen drukten de inflatie door lagere prijzen in de eerste helft van het jaar.

Volgens de Europese rekenmethode steeg de inflatie in Nederland in december naar 1,8 procent. Dat is 0,4 procentpunt hoger dan in november. Volgens het Europees statistisch bureau Eurostat was de inflatie in de eurozone in december 2,2 procent, in november was dit nog 1,9 procent.

De inflatie in Nederland ligt al meer dan een jaar onder het niveau van de eurozone.
© ANP

Kan voedsel nóg duurder? Zeker!

In mijn boek Het inflatiespook – waarom de inflatie in Nederland zal toeslaan en hoe u uw vermogen kunt beschermen heb ik uitvoerig omschreven waarom de inflatie de komende jaren behoorlijk zal stijgen.

Een van mijn argumenten was dat voedsel duurder zal worden, om een aantal redenen. De vraag ernaar zal stijgen doordat er meer mensen op deze Aarde rond zullen lopen (en we hebben het over miljarden aanwas). Bijna al die nieuwe mensen zullen geboren worden in opkomende landen (in het Westen gaan veel landen juist miljoenen inwoners verliezen door de vergrijzing). Dat betekent dat die mensen allemaal ook stukken rijker zullen zijn, omdat de economische groei in die landen hoog was, is en zal blijven.

Meer mensen die welvarender zijn, betekent dat de vraag naar onder meer voedsel en water enorm gaat stijgen.

Dat op zich hoeft niet tot prijsstijgingen te leiden. Als het aanbod mee zou kunnen groeien, hoeft het allemaal niet duurder te worden (de prijzen kunnen dan zelfs dalen). Maar het aanbod zal achterblijven, door uitputting, verlies van landbouwareaal en verstedelijking (waar je nieuwe flats, kantoren en wegen op wilt bouwen kun je niet tegelijkertijd landbouw blijven bedrijven).

Zo bezien denk ik dat de prijsstijgingen waar nu veel over geschreven wordt, slechts het begin zijn. Eerder deze week meldde de Voedsel en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties dat de voedselprijzen tot nieuwe hoogtes zijn gestegen. Kunt u zich nog de voedselprijscrisis van 2008 herinneren? Met betogingen, zelfs dodelijke slachtoffers en het omvallen van minstens twee regeringen in de wereld? Voedselprijzen nu zijn hoger dan toen (kijk hier voor een overzicht op de site van rtlz.) !

We moeten ons voorbereiden op een toekomst waarin een broodje gezond of een frietje veel duurder zal zijn dan nu het geval is. Zoals ik al zei ga ik veel uitvoeriger op dit en andere factoren die de inflatie zullen aanjagen in mijn boek. Voor beleggers betekent dit dat beleggen in bedrijven die iets met landbouw te maken hebben (productie, transport, opslag) zeer lucratief kan zijn. Idem voor water.

De gevolgen op de korte termijn kunnen zijn sociale onrusten in opkomende en ontwikkelingslanden. Maar ook tussen landen. Bijvoorbeeld omwater. Toen ik tijdens mijn lezing op de jaarlijkse Dag van de Belegger in de Amsterdamse RAI eind november 2010 het voorbeeld van een rivier noemde die ontspringt in China maar doorstroomt naar India, waar tientallen miljoenen mensen van afhankelijk zijn én die China wil indammen, was dat voor iedereen onbekend! Twee landen die samen goed zijn voor 2,5 miljard mensen, beide nucleaire wapens hebben en enorme legers, sturen soldaten naar die regio omdat de spanningen er oplopen. India ziet de bui, of beter gezegd de droogte, al hangen. Een escalatie zou gevolgen hebben op allerlei gebieden, niet in de laatste plaats op de financiële markten. En beleggers hebben er geen weet van!

Om daarin te voorzien ben ik het genoemde boek gaan schrijven en heb ik deze blog gestart.

Inflatie-alarm in de eurozone

Het broeide al heel lang en vroeg of laat moest er een keer van komen. Eind 2010 was het dan blijkbaar zo ver. De jaarlijkse inflatie in de eurozone is uitgekomen op 2,2 procent. De Europese Centrale Bank heeft als taak de inflatie op de middellange termijn (lees 1 á 2 jaar) onder maar in de buurt van 2 procent te houden.

Ik denk dat de inflatie dit jaar verder zal stijgen. Het zal in dat opzicht heel interessant zijn hoe de ECB daarmee omgaat. De bank zal worden gedwongen kleur te bekennen: vindt die het voorkomen van hoge inflatie belangrijker of het leven van de diep in schulden zittende overheden in de eurozone.

Gezien de eerdere afspraken, Statuten van de ECB en talloze toespraken zou je denken dat inflatie voorkomen boven alles staat. Maar we zullen zien. Onder druk wordt alles vloeibaar wordt wel eens gezegd. Dit jaar zullen we zien of dat ook voor de ECB geldt.

Volgende week donderdag, 13 januari, is de eerste vergadering van het bestuur van de ECB in dit jaar. We zullen zien wat Jean-Claude Trichet, President van de ECB, te melden heeft.

Lage groei en stijgende inflatie geen onmogelijke combinatie

In mijn boek Het inflatiespook heb ik onder meer aandacht besteed aan een aantal dingen die door veel economen als vanzelfsprekend worden gepresenteerd maar dat in werkelijkheid niet zijn. Zoals bijvoorbeeld dat een dalende / lage economische groei of zelfs een recessie, gepaard gaat met dalende prijzen of zelfs deflatie.

Al eerder heb ik op deze site daar over geschreven. Vandaag kwam ik dit bericht van het ANP tegen en wilde ik het u niet onthouden.

MADRID - Het leven voor de Spanjaarden is vorig jaar een stuk duurder geworden. De inflatie in het land klom in december met 2,9 procent vergeleken met dezelfde maand een jaar eerder, het hoogste niveau sinds oktober 2008.

Dat heeft de Spaanse overheid maandag bekendgemaakt.

De inflatie werd vooral aangejaagd door hogere prijzen voor tabak en autobrandstoffen. De consumentenprijzen stijgen al gestaag sinds november 2009, ondanks de zwakke economische groei. Daarvoor waren de consumentenprijzen acht maanden op rij gedaald.

De Spaanse economie kwam in het derde kwartaal van 2010 tot stilstand, na twee kwartalen van voorzichtige groei.

Bron en ©: ANP 

Overstromingen in Australië en de inflatie

Het zal u niet ontgaan zijn: veel Australiërs hebben 2011 als ontheemden begroet. Een gebied zo groot als Frankrijk en Duitsland samen kampt met de zwaarste overstromingen in ruim 50 jaar.

Behalve materiele en emotionele gevolgen – er zijn vast en zeker veel gezinnen die bijvoorbeeld hun foto’s zijn kwijtgeraakt en veel kinderen zullen opgroeien zonder foto’s uit hun jeugd (door de oorlog in Bosnië weet ik heel goed hoe dat is) – zijn er ook gevolgen voor de inflatie. Eerst en direct in Australië maar de gevolgen kunnen ook merkbaar worden voor de rest van de wereld.

Overstromingen hebben niet alleen dorpen en steden getroffen maar, zeker in een dunbevolkt land als Australië, ook veel landbouwgrond. Aangezien het getroffen gebied een van de belangrijkste landbouwgebieden van het land is, zullen de voedselprijzen enorm stijgen is de verwachting.

De prijzen van fruit en groente kunnen wel met 50 procent stijgen, verwachten kenners in diverse Australische kranten.  De Australische vereniging van voedselverkopers rekent op enorme prijsstijgingen binnen enkele dagen.

De prijzen stijgen voor de consument niet meteen omdat sommige winkels nog oude voorraden hebben. Wanneer er nieuwe voorraden besteld worden, zullen de prijzen stijgen.

Fruit en groente worden ook duurder in gebieden die niet getroffen zijn. Boeren uit die regio’s kunnen immers hun spullen in andere delen van het land verkopen tegen een hogere prijs. Daardoor zullen ze ook hun prijzen op de lokale markt verhogen.

En het is niet alleen groente en fruit die duurder worden, hetzelfde geldt voor vlees. De meeste koeien en kippen bijvoorbeeld worden gevoed met graan. Aangezien graan zelf duurder wordt, zal ook het vlees duurder worden.

En het buitenland? Australië is een zogeheten netto voedselexporteur, wat betekent dat het land veel monden elders op de wereld van voedsel voorziet. Áls Australië voedsel blijft verkopen aan het buitenland, zal dat tegen hogere prijzen gebeuren. En als het land dat niet doet, dan zal het aanbod op de wereldmarkt achterblijven bij de vraag en zullen de prijzen ook stijgen.