Fed trapt snel op de rem? Laat me niet lachen

Het kan niemand zijn ontgaan: er is gisterenavond iets gebeurd wat op de financiële markten tot paniek heeft geleid. Het bestuur van de Fed, de Amerikaanse centrale bank, heeft, naar het schijnt, verzekerd eind dit jaar te beginnen met het afbouwen van het opkopen van de Amerikaanse staatsobligaties. 

‘Naar het schijnt’ want Ben Bernanke zei heel wat anders, namelijk da de Fed zal beginnen met minder staatsobligaties op te kopen onder de voorwaarde dat de Amerikaanse economische groei niet vertraagt. 

Laten we voor het gemak aannemen dat de Fed inderdaad vanaf het einde van dit jaar begint met het afbouwen van de derde ronde van het zogeheten kwantitatieve verruiming-beleid (QE) en dat de centrale bank medio 2014 daar volledig mee stopt.

Normalisatie

Dit kunnen we dan zien als het normaliseren van het monetaire beleid. Met QE uit de weg, blijft de Fed met het normale wapen zitten, de rente. Die staat dan nog steeds op 0 procent.

Normalisering van het beleid is niet alleen QE ontmantelen maar ook de rente optrekken. Als de Fed daarmee start zeg begin 2015, zoals bijna alle Fed-bestuurders verwachten, dan staat de Fed-rente eind 2015 op ca. 2 procent.

Het bestuur van de Fed vergadert 8 keer per jaar. Normaliter verhoogt de centrale bank de rente in stappen van 25 basispunten (0,25 procentpunt). Als de Fed de rente tijdens elke vergadering in 2015 zou verhogen, dan staat de Fed-rente dus eind dat jaar op 2 procent. Dát de Fed de rente élke vergadering zal verhogen, is wel een zeer optimistisch uitgangspunt overigens, dus de kans dat de rente eind 2015 níet op 2 procent te vinden is maar lager, is zeer groot.

Maar laten we aannemen dat het onwaarschijnlijke wel gebeurt en de Fed wel elke maand de rente verhoogt. Als de inflatie in de Verenigde Staten eind 2015 op 2 á 2,5 procent staat, wat lange termijn gemiddelde is, dan zal de reële rente in de Verenigde Staten 0 procent zijn of licht negatief.

Wonderen verwacht

Als de reële rente negatief is, jaagt dat de inflatie aan. Om inflatie niet aan te wakkeren, moet de reële rente aanzienlijk hoger zijn dan 0 procent. Als we weer aannemen dat de Fed óók op elke vergadering in 2016 de rente met 25 basispunten verhoogt – de aannames worden steeds onwaarschijnlijker! – dan komt de reële rente in de Verenigde Staten ergens eind 2016 op ca. 2 procent.

Maar let op, dat is als de Amerikaanse inflatie al die tijd niet hoger dan 2,5 procent uitkomt. En dat is een hele grote als, want bij een aanhoudende economische groei in 2014, 2015 en 2016 – waar de Fed op rekent – dan zou het heel gewoon zijn als door die groei de vraag toeneemt en de werkloosheid daalt, wat hogere loonstijgingen betekent. Beide drukken de inflatie omhoog.

Kortom, zoals het er nu naar uitziet, zal de Fed-rente pas ergens in de loop van 2017 (!) op 5 á 6 procent te vinden zijn, een normaal niveau, het niveau waarbij we ons geen zorgen hoeven te maken over inflatie op de middellange termijn. En dat is nu als we aannemen dat de inflatie vóór 2017 niet klimt boven 2,5 procent en verder én de Fed vanaf begin 2015 tijdens élke vergadering de rente verhoogt.

Dit vooruitzicht hoeft misschien geen garantie te zijn voor aanzienlijk hogere inflatie in de Verenigde Staten in de komende jaren, maar om je helemaal géén zorgen erover te maken….